وب معنایی چیست؟

وب معنایی یا وب معنی‌نگر(به انگلیسی: Semantic web) را می‌شود فضایی جهانی از جنس محاسبات هوشمند ماشینی تصوّر کرد که در آن تمامی کتاب‌ها، کتاب‌خانه‌ها دانشها، دانش‌نامه‌ها و دانشگان‌ها (پایگاه‌های دانش - Knowledge bases) به صورتی معنی‌گرا و با توانایی درک مفهومی همدیگر در کنار هم قرار خواهند گرفت. آقای تیم برنرز لی، که معروف به پدر وب است، آینده وب را بصورتی بیان کرده که بر خلاف وب کنونی فقط توسط انسانها قابل فهم نباشد بلکه توسط ماشین ها نیز قابل درک و پردازش است. ایده وب معنی‌نگر نیز از همین نکته منشا می‌گیرد. در زیر سه تعریف مختلف از وب معنی‌نگر ارائه شده است:

• پروژه‌ای با هدف ایجاد رسانه‌ای جهانی برای رد و بدل کردن اطلاعات بصورتی که برای کامپیوتر قابل فهم و پردازش باشد.
• وب معنی‌نگر، شبکه‌ای از اطلاعات در مقیاس جهانی است به نحوی که پردازش آنها توسط ماشین ها به سادگی امکان پذیر است.
• وب معنی‌نگر شامل داده‌های هوشمند وب است که توسط ماشین ها قابل پردازش است.

هر چند نزدیکی به تحقّقّ ایجاد چنان فضایی محتاج پیشرفت‌هایی جدید و کلّی‌نگرانه در بسیاری از زمینه‌های مهندسی، ریاضی، هوش مصنوعی، و به ویژه در زبان‌شناسی، فلسفه، و بسیاری از معارف دیگر انسانی خواهد بود، گام‌های اوّلیّه در این سمت برداشته شده است.

مولّفه‌های وب معنی‌نگر:

مولّفه‌های وب معنی‌نگر^[۱]: بسیاری از استانداردها و ابزارهای وابسته به فنّاوری اکس‌ام‌ال (XML) را می‌توان به اینترنت آینده و وب معنی‌نگر نیز مربوط دانست. از آن جمله باید شمای اکس‌ام‌ال (XML Schema)، چارچوب شرح منابع ((Resource Descrption Framework (RDF)، شمای آردی‌اف (RDF schema)، و زبان هستی‌شناسی وب ((Web Ontology LANGUAGE (OWL) را برشمرد.

مولّفه‌های مختلف وب معنی‌نگر، در تصویر سمت چپ آمده است. RDF که زبان پایه استفاده شده در وب معنی‌نگر است بر پایه XML بنا نهاده شده اند. XML نیز خود بر اساس Unicode و URI بنا نهاده شده است بنابراین از زبانهای مختلف پشتیبانی می‌کند. از URI نیز برای مشخص کردن مفاهیم در وب معنی‌نگر استفاده می‌شود، برای مثال URL نوعی URI است که برای مشخص کردن منابع در وب استفاده می‌شود. قسمت اصلی وب معنی‌نگر آنتولوژی ها هستند که ارتباط بین برچسب های اسناد وب معنی‌نگر و اشیا واقعی که اسناد مذکور آنها را تشریح می‌کنند، برقرار می‌کند. در بالای آنتولوژی قواعد قرار دارد که با استفاده از آنها می‌توان دانش جدیدی را از دانش موجود نتیجه گرفت. در صورتی که یک چهارچوب استاندارد برای قواعد موجود بوجود آوریم، می‌توانیم به اثبات برسیم و اثبات های بدست آمده را در کاربرد های مختلف به اشتراک بگذاریم. یکی از اهداف وب معنی‌نگر رسیدن به اطمینان است که در بالاترین لایه قرار دارد. در این جهت استانداردهای گوناگونی در حال شکل‌گیری و استفاده‌اند. از این میان می‌توان FOAF که استانداردی برای ایجاد شبکه اجتماعی است، را نام برد.